Εξαιρετικά προσοδοφόρο απεδείχθη το 2020 για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων λόγω των συνθηκών που δημιουργηθηκαν από την πανδημία και οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσπαθούν και το 2021 να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους.

Συγκεκριμένα, ο τζίρος εκτοξεύθηκε κατά 10% το 2020 σε σύγκριση με το 2019, αύξηση που μεταφράζεται σε πάνω από 1 δισ. ευρώ επιπλέον έσοδα και αλλάζει τα δεδομένα στον κλάδο. Οι επιχειρήσεις ανασυντάσσουν τις δυνάμεις τους και προγραμματίζουν επενδύσεις σε νέα καταστήματα και στο ηλεκτρονικό εμπόριο, προκειμένου να ενισχύσουν περαιτέρω το μερίδιό τους.

Πηγές του κλάδου, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, σημειώνουν ότι η νέα χρονιά ξεκίνησε δυνατά με τις πωλήσεις να κινούνται έντονα ανοδικά, σε αντίστοιχους ρυθμούς με τον τελευταίο μήνα του 2020, ωστόσο εκτιμούν ότι το άνοιγμα της εστίασης, όποτε αυτό αποφασιστεί, θα ανατρέψει τα δεδομένα και θα οδηγήσει σε εξομάλυνση της αγοράς. Οι ίδιες πηγές θεωρούν πως οι ρυθμοί ανάπτυξης θα παραμείνουν στο σύνολο του 2021 στα ίδια επίπεδα με αυτούς του 2020, μια επίδοση που θεωρείται ιδιαίτερα ικανοποιητική δεδομένων των υψηλών επιδόσεων της προηγούμενης χρονιάς.

Αν και υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε εκτίμηση δεν μπορεί να είναι σίγουρη καθώς τα δεδομένα συνεχώς μεταβάλλονται, αναφέρουν ότι η διατήρηση των πωλήσεων και των κερδών φέτος στα ίδια επίπεδα με πέρυσι μόνο ικανοποίηση μπορεί να φέρει.

Αναφορικά με την πορεία του πρώτου τριμήνου του 2021, σύμφωνα με όσα επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Λευτέρης Κιοσές, γενικός διευθυντής ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) οι πωλήσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων αναμένεται να είναι σημαντικά μεγαλύτερες από το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Όπως εξηγεί ο κ. Κιοσές, η COVID αγορά των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα το πρώτο τρίμηνο του 2021 συγκρίνεται με τη non-COVID αγορά του πρώτου τριμήνου του 2020, πριν εμφανιστεί δηλαδή πρακτικά η πανδημία στην Ελλάδα (μέσα Μαρτίου 2021).

«Η αγορά τότε κινείτο ανοδικά, αλλά αρκετά χαμηλότερα με την "εκτίναξη" που προκάλεσε η εμφάνιση της COVID στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι το τρέχον τρίμηνο του 2021 αναμένεται οι πωλήσεις να είναι σημαντικά μεγαλύτερες από το 2020, κάτι που επιβεβαιώνεται από τα μέχρι τώρα ευρήματα από τις αναλύσεις των στοιχείων πωλήσεων. Το γεγονός αυτό οφείλεται τόσο στην παραμονή στο σπίτι των καταναλωτών, όσο και στο συνεχιζόμενο κλείσιμο της εστίασης» αναφέρει ο κ. Κιοσές.
Τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν ότι τουλάχιστον μέχρι το Πάσχα (δηλαδή τον Μάιο του 2021) θα εξακολουθούν να υπάρχουν αντίστοιχα περιοριστικά μέτρα και η αγορά θα λειτουργεί σε «ρυθμούς COVID», σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ. Επομένως η δομή του πρώτου εξαμήνου αναμένεται να είναι ως εξής: Περίπου 2,5 μήνες με σημαντικά αυξημένες πωλήσεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος, 2,5 μήνες με τις αντίστοιχες υψηλές πωλήσεις με το 2020 και είναι άγνωστο το τι θα συμβεί από τον Μάιο και μετά. Με βάση αυτό το σκεπτικό, οι πωλήσεις του πρώτου εξαμήνου 2021 εκτιμάται ότι θα είναι συνολικά αυξημένες σε σχέση με το προηγούμενο έτος σε ένα αρκετά καλό βαθμό.

Για το σύνολο του έτους, ο κ. Κιοσές εκτιμά ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς να γίνουν προβλέψεις με βάση την μέχρι τώρα εμπειρία αλλαγών στην αγορά. «Υπάρχει η βασική υπόθεση ότι κάποια στιγμή λόγω των εμβολιασμών θα επανέλθει η αγορά κοντά σε μία κατάσταση όμοια με την πρότερη της κρίσης της πανδημίας. Με βάση αυτή την υπόθεση, φαίνεται ότι υπάρχουν οι προοπτικές να κλείσει θετικά το 2021, κάτι που αναμφίβολα θα αποτελεί επιτυχία αν επιτευχθεί».

Μεγάλος νικητής το ηλεκτρονικό σούπερ μάρκετ

Τη δυναμική του πορεία αναμένεται να συνεχίσει φέτος και το ηλεκτρονικό σούπερ μάρκετ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι οι προγραμματισμένες επενδύσεις στις ηλεκτρονικές πωλήσεις των αλυσίδων σούπερ μάρκετ αφορούν σε μεγάλο βαθμό τη βελτίωση των απαιτούμενων υποδομών ώστε να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα και την αυξημένη ζήτηση των καταναλωτών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πωλήσεις του online καναλιού των σούπερ μάρκετ έχουν ξεπεράσει το 2020, σύμφωνα με την Convert Group, τα 100 εκατ. ευρώ, δηλαδή ήταν υπερδιπλάσιες συγκριτικά με τις ηλεκτρονικές πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2019, οι οποίες είχαν διαμορφωθεί στα 46,7 εκατ. ευρώ.

Όπως προκύπτει από την τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) ποσοστό 25% των καταναλωτών αγοράζει ηλεκτρονικά τρόφιμα και άλλα είδη σούπερ μάρκετ ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2019 ήταν μικρότερο από 2%. Επίσης 4 στους 10 χρήστες διαδικτύου παραγγέλνουν ηλεκτρονικά την κατηγορία food-delivery, η οποία έχει ξεπεράσει συνολικά ως αγορά τα 500 εκατ. ευρώ το 2020.

Οι βασικοί λόγοι που οι καταναλωτές ψωνίζουν από ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ είναι η ασφάλεια από τον κορονοϊό σε ποσοστό 40%. Ακολουθεί η ευκολία των αγορών σε ποσοστό 38%, η ταχύτητα αγορών με 23% και η αναζήτηση προσφορών με 22%. Παράλληλα 1 στους 4 καταναλωτές, 25%, δεν έχει εικόνα για τα πλεονεκτήματα των ηλεκτρονικών αγορών, κάτι που αποτελεί ένδειξη για ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες ανάπτυξης της αγοράς. Ακόμα πιο σημαντικά ευρήματα όμως παρέχει η περαιτέρω ανάλυση, στο εστιασμένο δείγμα όσων αποτελούν αγοραστές προϊόντων από τα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ. Σε αυτή την περίπτωση, τα πλεονεκτήματα των ηλεκτρονικών αγορών παραμένουν στην ίδια σειρά, αλλά με σημαντικά υψηλότερα ποσοστά. Το 71% θεωρεί ότι παρέχουν ασφάλεια από τον κορονοϊό, το 63% την ευκολία των αγορών, το 41% ταχύτητα αγορών.

Όσον αφορά την επιλογή του σημείου ηλεκτρονικής πώλησης, η πλειοψηφία σε ποσοστό 52% προτιμά το ηλεκτρονικό κατάστημα της ίδιας αλυσίδας σούπερ μάρκετ από την οποία αγοράζει και εκτός διαδικτύου, από τα φυσικά της καταστήματα. Αθροιστικά ηλεκτρονικό κατάστημα αλυσίδας με φυσικό δίκτυο θα επέλεγε, 2 στους 3 καταναλωτές, το 66% (52% της ίδιας αλυσίδας και 14% άλλης αλυσίδας), κάτι που δείχνει τη σημασία που δίνουν οι καταναλωτές στην αξιοπιστία του φυσικού καταστήματος. Μόλις 11% θα επέλεγε ηλεκτρονικό κατάστημα χωρίς φυσικό σημείο πώλησης. Πρόκειται για μια σημαντική ιδιαιτερότητα της αγοράς τροφίμων που δεν συναντάται εύκολα σε αγορές άλλων αγαθών. Στη δεύτερη θέση επιλογής σημείου αγοράς βρίσκεται με ποσοστό 21% η χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας με πολλά καταστήματα τροφίμων όπως είναι το e-food και το box. Το νέο αυτό μοντέλο αγορών που εμφανίστηκε μόλις την προηγούμενη άνοιξη στην αγορά έχει κερδίσει ήδη σημαντικό έδαφος.

Αναφορικά με τους παράγοντες με τους οποίους επιλέγουν οι χρήστες να κάνουν τις αγορές, η δωρεάν αποστολή προϊόντων θεωρείται πρακτικά δεδομένη από την πλευρά των πελατών με ποσοστό 73%. Η ποιότητα των φρέσκων προϊόντων και των προϊόντων ψυγείου με ποσοστό 71% είναι κάτι που φαίνεται να αποτελεί ουσιαστική απαίτηση του κοινού και βασικό παράγοντα διαφοροποίησης. Σημαντικοί επίσης παράγοντες είναι η ταχύτητα παράδοσης με 69% (ένας τομέας όπου οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ παρουσιάζουν ουσιαστική βελτίωση τους τελευταίους μήνες με αυθημερόν παράδοση), οι τιμές των προϊόντων επίσης με 69% (οι πιο πολλές εταιρείες έχουν κοινή τιμολογιακή πολιτική για ψηφιακό και φυσικό δίκτυο) και η ευκολία χρήσης του site ή της εφαρμογής του τηλεφώνου με 69%. Αντίθετα υπηρεσίες όπως είναι η παραλαβή από το κατάστημα και η παρακολούθηση παραγγελίας, δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον με χαμηλά ποσοστά 38% και 43% αντίστοιχα.